Youtube’da fiyat karşılaştırmaları yapan videolar epey ilgimi çekiyor ve ne zamandır bununla ilgili ben de benzer birşey yapabilir miyim diye düşünüyordum. Kolay olan markete gidip ürün fiyatlarını tek tek çekip sonra bunları bir sonraki seneyle karşılaştırmak ama tek seferlik bir inceleme çok doğru sonuçlar vermeyecek diye düşündüm ve daha bilimsel (!) bir şekilde nasıl hesaplayabilirim diye düşünmeye başladım.
Kişisel olarak Costco’da yaptığımız harcamalarda bir artış olduğunu düşünüyorum. Biz her hafta en az bir defa Costco’ya gidiyoruz. Genelde süt, temizlik malzemeleri, peynir, sebze gibi şeyleri Costco’dan alıyoruz. Balık ve Tavuk konusunda da Costco iyi ama et konusunda çok beğenmiyoruz. Etler çok kanlı geliyor ve doğru şekilde pişiremeyince hepsinde bir et tadı oluyor. Neyse bizim çoğu harcamamız Costco üzerinden oluyor. Bunu yıl başında gelen bonuslardan da görebiliyoruz.
Dedim ki Costco’da yaptığım alışverişlerin bilgilerini web sitesinden çıkartayım ve onlar üzerinden bir rapor alayım. Sonra da aynı ürünün eski ve yeni fiyatını karşılaştırıp artışların ne kadar olduğunu göstereyim. Böylece Amerika’da %5 enflasyon var diye atılan yalanları gün yüzüne çıkartayım dedim. Hem de kendime kadar bilimsel bir yöntemle. Kendime kadar diyorum çünkü tüm inceleme benim aldığım ürünler üzerinden. Toplumun genelini aynı oradan bağlamayabilir.
Bilgi toplamak için Costco’nun web sitesine kendi hesabımla giriş yaptım. Order and Purchase sayfasından Warehouse yani dükkandan yaptığım alışverişleri listeledim. Burada 6 aylık periyodlarla yaptığınız tüm alışverişleri görebiliyorsunuz.
Sonrasında View Receipt düğmesine basarsanız fişin detaylarını veriyor.
Önce dedim ki ben bunları PDF olarak kaydedeyim sonra bir araç ile parse ederim. Sonra dedim ben bunların ekran görüntüsünü alayım sonra bir AI modeline veririm detayları çıkartır. 30-40 tane ekran görüntüsü kaydettim ve sonra zor geldi devam etmedim. Ulan dedim bunun daha kolay bir yolu olması lazım.
Bu aşamadan sonra browser’ın bilgilerini incelemeye başladım. Önce F12’e basarak developer console denilen web sitesinin herşeyini önünüze seren arayüzü açtım. Burada bir sürü bilgi var ve sitenin ne yaptığını anlamak için çok kullanışlı bir arayüz. Biz daha çok sitedeki hataları görmek, hataları gidermek için falan bu arayüzü kullanıyoruz.
Tepedeki tab’lara bakarsanız <Elements> kısmı sayfadaki nesleri bir ağaç formatında gösteriyor, <Console> kısmı javascript kodlarının yazdığı bir log varsa onlar gösteriyor veya yine javascript hataları varsa onlar gösteriyor. Aynı zamanda sayfa üzerinde kod çalıştırmanıza da izin veriyor. <Network> kısmı ise sayfanın yaptığı network isteklerini listeliyor. Mesela sayfada bir CSS dosyası kullanılıyorsa onu görebiliyorsunuz, aynı şekilde Javascript dosyaları ve javascript üzerinden yapılan istekler de burada kabak gibi gözüküyor.
Bunları görmekle kalmıyorsunuz, aynı zamanda istek nasıl yapılmış, nasıl bir sonuç gelmiş hepsini görebiliyorsunuz. Bu istekleri engellemek veya içeriklerini değiştirmek bile mümkün. Onun için ön yüzde ne yapıyorsanız sunucu tarafında bir daha kontrol etmeniz gerekiyor yoksa bu tarz değişikliklerle sisteme müdahele etmek mümkün. Mesela ben bir satış sitesini test ederken fiyatların gizli bir text alanına yazıldığını görmüştüm. Kolaylıkla ürün fiyatını değiştirip ürün siparişi verdiğimde sistem benim belirlediğim fiyatı kabul edip siparişi oluşturmuştu. Biz bu Network kısmındaki bilgilere bakacağız.
Network konsolu açıkken ‘View Receipt’ butonuna yeniden bastım ve şu şekilde network hareketleri gördüm ve içlerinden bir tanesi ilgimi çekti.
Graphql standart bir sorgulama yöntemi. Verileri çekmek için kısaca ne istediğinizi, hangi bilgilere ihtiyacınız olduğunu ve sorgulamak için hangi bilgileri vereceğinizi belirtiyorsunuz, graphql da size cevapları dönüyor.
Burada yapılan istekte şöyle bir içerik gönderilmiş. Yeni Barcode bilgisini vermiş ve sonrasında da documentType olarak warehouse demiş.
Sonuç olarak şöyle bir bilgi gelmiş. Aşağıda göreceğiniz gibi itemArray diye bir liste içinde o alışverişte yapılan tüm ürünleri bilgileri otomatik olarak geliyor.
Bunu gördüğümde gözlerim parladı tabi. Hemen aynı isteği browser dışından yapsam anlar mı diye bir kontrol yapmak istedim. Bunu yapmak da çok basit. Yapılan istek üzerine sağ tıklayıp aşağıda gösterdiğim gibi isteğin tüm bilgilerini cURL komutu halinde alabiliyorsunuz. Bu komut URL isteklerini yapmanızı sağlayan bir komut. Çok yetenekli bir komuttur, bilmekte fayda var.
Peşinden de komutu çalıştırdım ve aynı sonucu komut satırında görebildim. Bu güzel işaret bundan sonra tek yapmam gereken barkod numalarını alıp hepsi için aynı komutu çalıştırmak. Bunun için bir önceki sayfaya gitmem gerekti. Bu sayfada 6 aylık periyodlarla yaptığım alışverişler listeleniyordu. Burada da benzer bir graphql istediği vardı. Bu istek içinde fiş bilgileri bulunuyordu ve barcode’da onlardan biriydi. Sistem yaklaşık 3 yıllık bilgiyi tuttuğu için zaten en fazla 6 tane istekte bulunmak yeterli olacaktı ama orada da tembellik yaptım ve yapılan istek üzerinde bir değişiklik yaparak tüm bilgileri tek bir sorgu ile getirmesini sağladım. Bu şekilde 183 tane barcode bilgisini tek seferde alabildim ve bir dosyaya yazdım.
Bundan sonra ChatGPT’ye View Receipt için kullanılan graphql’i bir dosya içindeki barcode’lar için çalıştırmasını söyleyip ürün bilgilerini bir dosyaya yazmasını istedim. Burada çok bahsetmediğim ama önemli olan bir husus var. Bu isteklerin çalışabilmesi için bir token bilgisine ihtiyaç var. Bu token zaten benim kullanıcı adım ve şifrem ile alınabiliyor ve bu token isteklerin içinde olması gerekiyor. Zaten birkaç saniye önce web sitesinden bir istek yapıldığı için elimde hazırda bir token bulunuyor ve bu işlemlerde bu tokenı kullanıyorum. 2-3 dk sonra aynı token’ı denesem muhtemelen çalışmaz. Onun için işlemleri hızlıca yapıyorum. ChatGPT’nin verdiği kodu biraz düzeltip çalıştırdığımda yaklaşık 1 dk içinde tüm sonuçları alabildim. 2000 tane ürün bilgisini kolayca alabildim. İşin bundan sonrası Excel üzerinde olacak.
Ilk olarak ürün bilgilerini biraz düzenledim. Elimde 2 tane ürün açıklaması bulunuyor. Biri ürünün genel adı diğeri de özellikleri. Mesela Yumurta için 18li ve 21li diye iki farklı ürün var. Fiyatları karşımasın diye iki ürün bilgisini birleştirip karşılaştıracağım. Bir de ürün fiyatları farklı tarihlerde olduğu için karşılaştırmak zor oluyor onun için sadece yıllara göre en yüksek değerine bakacağım. Sonrasında da fiyatı sıfır olan veya eksi olan ürünleri çıkarttım. Çünkü Costco ürünlerin indirimlerini de sanki bir ürünmüş gibi fişe ekliyor. Bir üründe indirim olması enflasyonu etkilememeli. Bu şekilde elimde 2203 tane ürün için bilgiler oluştu.
Sonuçlar
2023 – 2024 döneminde en çok artan ürünler şu şekilde
Birincilik Zeytinyağında ve ilk 5 ürün şu şekilde
1. Zeytin yağı (%35)
2. Yabanmersini (%31)
3. Brüksel Lahanası (%29)
4. Çilek (%27)
5. Tane Karpuz (%23)
Şimdi alışık olmadığımız bir konuya gelelim. Geçen seneden daha ucuz olan ürünlerin listesine
Bu listede en alttaki yani en çok ucuzlayan ürün yumurta oldu. Diğer ürünler sebze meyve gibi şeyle olduğu için dönemine göre ucuzlayıp pahalanmış olabilir. En çok ucuzlayan 5 ürün (Son ikisi aynı oranda ucuzladığı için 6 ürün var).
1. Yumurta (-%30)
2. Beyaz Şeftali (-%24)
3. Böğürtlen (-%23)
4. Kiraz (-%22)
5. Ceviz içi (-%20)
5. Mantar (-%20)
Şimdi bu fiyatlar üzerinden enflasyon hesaplaması yapalım. Bunun için formulü çok bilmiyorum ama hepsinden bir tane alsaydım 2023’de ne kadar öderdim, 2024’de ne kadar öderim diye bir bakayım. Farkını da enflasyon olarak düşünebiliriz.
Buna göre her üründen bir tane alsaydım 2023’de 928.9 dolar ödeyecektim. Aynı ürünleri 2024 yılında aldığım durumda 923.51 dolar vermem gerekiyor. Bu durumda alışık olmadığımız şekilde toplamda 5.39 dolar daha ucuza alıyoruz. Bu da negatif enflasyon anlamına geliyor. Sonuç olarak -%0.6 (Binde 6) enflasyon çıkıyor. Kendim hesaplamasam inanmazdım o ayrı. Şimdilik bu kadar. Kendinize iyi bakın.